Bliksem boven vulkaanuitbarstingen, vaak aangeduid als vulkanische bliksem, ontstaat door een proces dat enigszins verschilt van het proces dat bliksem in onweerswolken veroorzaakt. De kern van het fenomeen ligt in de interactie tussen de uitgestoten deeltjes van de vulkaan en de atmosfeer.
bron foto: weatherzone.com.au
(vulkaanuitbarsting IJsland in april 2010)
Wanneer een vulkaan uitbarst, spuwt hij een enorme pluim van as, rotsfragmenten (bekend als tefra), en vulkanische gassen de lucht in. Deze uitgestoten materialen, vooral de asdeeltjes, komen met elkaar in botsing in de pluim. Door deze botsingen ontstaat wrijving, wat leidt tot de opbouw van statische elektriciteit.
Wanneer een vulkaan uitbarst, spuwt hij een enorme pluim van as, rotsfragmenten (bekend als tefra), en vulkanische gassen de lucht in. Deze uitgestoten materialen, vooral de asdeeltjes, komen met elkaar in botsing in de pluim. Door deze botsingen ontstaat wrijving, wat leidt tot de opbouw van statische elektriciteit.
In de turbulentie van de eruptiepluim worden de elektrische ladingen gescheiden. Lichtere, positief geladen deeltjes worden hoger in de pluim gedragen, terwijl zwaardere, negatief geladen deeltjes lager blijven of naar de grond vallen.
Door de scheiding van de ladingen ontstaat een steeds grotere elektrische spanning tussen verschillende delen van de pluim en soms tussen de pluim en de grond.
Wanneer de elektrische spanning groot genoeg wordt, vindt een ontlading plaats, wat resulteert in bliksem. Deze bliksem kan binnen de pluim zelf zijn, tussen de pluim en de grond, of tussen verschillende delen van de pluim.
De intense hitte en de beweging van de deeltjes in de vulkanische pluim kunnen ook bijdragen aan de ionisatie van de lucht, wat de geleiding van elektrische ladingen vergemakkelijkt en het ontladen van bliksem bevordert.